Als je bericht krijgt dat iemand in je omgeving ernstig ziek is, ben je al snel met stomheid geslagen. Wat nu? Wat moet ik doen? Wat moet ik zeggen? Zeker als je zoiets nog nooit hebt meegemaakt, zullen deze vragen door je hoofd spoken. Wij helpen je een handje door wat do’s en don’ts onder elkaar te zetten over wat wel en wat niet te zeggen.
Jij & je relaties
Als iemand ernstig ziek wordt, kan dit hard aankomen. Het komt hard aan bij degene die het overkomt, maar ook bij jou als vriend(in) of familie. Je eerste ingeving is dat je wil helpen, ervoor zorgen dat het beter wordt. Maar wat als iemand geen hulp wil?
Niet elke zieke wil geholpen worden. Dit kan komen door ontkenning, schaamte of door weerstand tegen het idee van het ziek zijn. Wat de reden ook is, het zorgt er waarschijnlijk voor dat jij je ontzettend machteloos voelt. Toch zijn er dingen die je kunt doen om je naaste te helpen vooruit te blijven gaan in de reis naar herstel en gezondheid.
Geestelijk verzorger Marieke Schoenmakers begeleidt mensen in de laatste levensfase, dus ook als ze sterven. Het valt haar op dat maar weinig mensen weten hoe het stervensproces verloopt. Ze vertelt hoe je merkt dat iemand aan het doodgaan is. Wat gebeurt er lichamelijk en geestelijk?
Je herkent het vast. Een vriend(in) of familielid rouwt en je wil hem of haar heel graag helpen, maar je weet niet hoe. Je voelt je machteloos. Rouw is nou eenmaal niet iets dat je gemakkelijk kunt fixen of oplossen. Marieke maakte zelf een indringend rouwproces mee. Uit eigen ervaring adviseert ze wat je voor de ander kunt doen.
Als je door een ernstige ziekte afscheid moet nemen van het leven is een afscheidsbrief een mooie manier om de laatste dingen te zeggen tegen je partner, kinderen, familie of vrienden. Ook als achterblijver kun je behoefte hebben om een brief te schrijven als een dierbaar persoon binnenkort komt te overlijden. Wat kun je opschrijven?
De telefoon gaat. “Het gaat niet goed met mevrouw De Beer*”, vertelt een verzorgende aan de andere kant van de lijn. Haar kinderen zijn al aan het waken.
Donderdagmiddag, ondersteuningsgroep voor mensen van wie hun geliefde aan dementie lijdt. Lotgenoten onder elkaar. Er wordt uitgekeken naar deze bijeenkomsten.
Van nature ben ik niet zo assertief aangelegd. Wellicht is het daarom dat ik mensen bewonder die van zichzelf een zeker overwicht hebben. Klaartje* was zo iemand.
Eveline denkt dat ze in verwachting is van een broertje of zusje voor haar zoon Levi. Als ze met buikpijn bij de gynaecoloog belandt, blijkt ze niet zwanger te zijn, maar krijgt ze te horen dat ze baarmoederhalskanker heeft: “Ik weet niet hoe ik verder moet.”
“Na de diagnose beland ik als ernstig zieke in heel nieuwe wereld. Een wereld die ik nog niet ken. Ik ben er heel druk mee. In korte tijd ben ik kind aan huis in het ziekenhuis. Ik ervaar het als heel vreemd, echt onwaarschijnlijk vreemd. Hoe kan mij dit overkomen? Dit gaat niet om mij maar om iemand anders. Hoe vaker ik het aan mensen vertel, hoe beter het tot me doordringt, zo is mijn ervaring. Tijdens de chemokuur die volgt, heb ik alle dagen gekookt. Heb me nagenoeg geen dag onwel gevoeld. Ik was wel kaal, maar ik bracht mijn zoon Levi naar school, en dat was eigenlijk het fijnste wat er was. Drie maanden later volgt de operatie. Mijn baarmoeder gaat er uit en dan kan wat ons betreft het echte verwerken beginnen.
Een leuk of lief cadeautje is altijd welkom, maar wat neem je mee op ziekenbezoek? Tien cadeautips voor iemand die veel tijd in bed moet doorbrengen.