Kinderen op de basisschool ontkomen er niet aan: een leerlingvolgsysteem. Eén van die systemen is de welbekende Cito-toets. Ook de kinderen van Karin hebben toetsen gemaakt. De Cito-toets afnemen van een kind dat een ouder met kanker heeft. Het gebeurt. Zonder begeleiding, zonder herkansing.
Karin: “Door het tweemaal per schooljaar afnemen van ‘de Cito‘, of welk ander systeem dan ook, wordt bepaald op welk niveau een kind presteert op dat moment. Het is een goede manier om objectief metingen te verrichten op het gebied van rekenen, spelling en begrijpend lezen. Het is en blijft een momentopname.
Ouder met kanker
Wanneer personen gebukt gaan onder grote druk is het niet ongebruikelijk dat zij slechter presteren dan zij onder ‘normale’ omstandigheden zouden doen. Om een voorbeeld te noemen: een cursist doet rijexamen omdat hij of zij er klaar voor is, maar zakt vanwege de spanning. Dit vinden wij de normaalste zaak van de wereld en een herexamen is nooit ver weg.
Een kind op de basisschool dat toevallig ook een ouder met kanker heeft, gaat gebukt onder een niet zomaar grote druk. Dat kind heeft te maken met een op losse schroeven staand veiligheidsgevoel. Dat kind heeft te maken met angst voor ziekte, voor dood, voor het verliezen van die ouder. In een situatie met kanker in een gezin een Cito-toets maken die bepalend lijkt te zijn voor je verdere schoolcarrière is ongewenst te noemen. Toch gebeurt het. Zonder rekening te houden met. Zonder herkansing. Zo kan het gebeuren dat een kind onder zijn of haar niveau terechtkomt, wanneer de school zich in het geven van een advies voor het vo (voortgezet onderwijs) enkel baseert op toetsen die zijn afgenomen in kankertijd.
> Lees ook: 6x zo hou je je als gezin staande
Cito-toets in kanker jaar
Onze zoon is van rond vwo-niveau binnen een half (kanker)jaar gezakt naar vmbo-niveau. Omdat hij keihard heeft gewerkt heeft hij dat kunnen ophalen naar havo-niveau. Vanwege de afschaffing van de eindtoets in groep 8 door corona is dat tevens zijn definitieve advies geworden.
Onze dochter is in diezelfde tijd volgens de Cito gezakt van mavo/havo naar vmbo-kader. Het is gebaseerd op slechts enkele scores in groep 7. Uiteindelijk is, na keihard werken van haar kant en na contact met de basisschool door ons, haar voorlopig advies opgekrikt naar vmbo-tl, waarmee zij uiteindelijk tóch naar de school op de lokatie van haar keuze kan. Op deze school kan zij dankzij een brede brugklas naar verwachting prima haar plekje vinden. De brugklasbegeleider ontving haar met open armen en de woorden: “Ik weet zeker dat je al je kwaliteiten kunt benutten.”
> Lees ook: Kanker in het gezin: wat vertel je de kinderen?
Kinderen in nood
Kinderen zijn flexibel en toch heeft een deel van de kinderen uit wat ik ‘kankergezinnen’ noem extra begeleiding nodig. Een substantieel deel van de kinderen (1 op 3!) ontwikkelt PTSS. Is dat gek of raar? Nee! Zegt dat iets over de kinderen? Nee! Dat zegt mijns inziens meer iets over de begeleiding die er soms wel, maar meestal niet is.
Ik ben van mening dat er veel meer begeleiding ongevraagd aangeboden zou moeten worden. Na de diagnose, tijdens en/of na het traject, op scholen. Waarom is die er zo weinig? Waarom kunnen er wél miljoenen naar belastingontduikende grootbedrijven maar staat er geen enkele politicus op voor onze kinderen in nood? Het blijven onbeantwoorde vragen.
Het lijkt een heftige uitdrukking, ‘kinderen in nood’, maar dat geeft wel heel goed weer hoe de situatie is. Deze kinderen laten gedragsverandering zien, worden bijvoorbeeld stiller of juist meer uitgelaten. Wij als volwassenen moeten er zijn voor onze kinderen. Gewoon zijn. Simpel.
> Lees ook: 9 signalen waaruit blijkt dat kinderen anders rouwen
Mijn tips voor cito-toets en kanker in het gezin:
- Blijf in gesprek met de leerkracht. Signaleer je achteruitgang of verandering in gedrag, trek dan aan de bel en regel begeleiding op school. Wacht niet af.
- Probeer te regelen, met bijvoorbeeld de ib’er (intern begeleider) en de leerkracht, dat de héle schoolcarrière meetelt in het advies voor het vo, mocht dat op jullie basisschool (nog) niet gebeuren.
- Heb begrip voor je kind als het nu (misschien even) wat minder goede cijfers haalt. Het is echt zwaar voor hem of haar, net zo zwaar als voor jou.”

Karin Hernandez is getrouwd met een geweldige man en ze is moeder van een zoon (12) en dochter (bijna 11). Als ze herstellende is van een zware burnout krijgt ze de diagnose borstkanker. In haar blogs vertelt ze over het verloop van de ziekte, over hoe haar gezin is omgegaan met de vaak heftige emoties en moeilijke dagen én over de kracht die dit heeft gegeven en de onverbrekelijke band die ze als gezin hebben gesmeed. Gezinnen moeten niet steeds hetzelfde wiel uitvinden, daarom schrijft Karin over de tips en hulp waar zij veel aan hebben gehad.
