“Er is hier zojuist een oudere dame binnengebracht”, vertelt de verpleegkundige van de Eerste Hart Hulp me aan de andere kant van de lijn. “Reanimatie mocht niet meer baten. Familie is onderweg. Kun jij nu komen ter ondersteuning?” Ik haast me erheen. Het is Valentijnsdag.
Ze ligt er vredig bij, alsof ze slaapt. Vanmorgen had ze nog samen met haar man ontbeten, niet wetende van het onheil dat zou komen. Hij had haar zelfs nog een grote bos rozen gegeven vanwege Valentijnsdag. Hoe romantisch. Hoe mooi dat hij zijn gevoelens voor haar nog zo liet blijken, na meer dan een halve eeuw samen. Maar uitgerekend vandaag, op de dag van de liefde, begaf haar hart het. Zo tragisch dat ze vertrok zonder gedag te kunnen zeggen.
Zo onverwacht
Ik hoor niet zelden van mensen dat ze ‘blij’ zijn dat iemand zo plotseling is gestorven, zonder lijdensweg. Tegelijkertijd is het ontzettend moeilijk dat er geen afscheid mogelijk was. Degene van wie je houdt, is er ineens niet meer. Dat zorgt meestal voor heftige emoties, zo ook bij de kinderen van deze mevrouw. Intens verdrietig komen ze een voor een de kamer binnen waarin moeder ligt. Een zoon komt recht van de bouw, in overall en met werkschoenen aan. Zo onverwacht kan het zijn. Wat een gewone werkdag leek, werd de sterfdag van moeder. Voor haar brak ‘de ochtend zonder avond’ aan, zoals geestelijk verzorger Marinus van den Berg dat zo treffend verwoordde in een gedicht*.
‘Indrukwekkend hoe verdriet zoveel liefde en verbondenheid kan losmaken’
“Wat had je haar nog willen zeggen?”, vraag ik de familie als ze wat van de schrik bekomen zijn. Door de tranen heen vertellen ze haar hoeveel ze van haar houden en hoezeer ze haar dankbaar zijn voor alles. Ik vind het altijd indrukwekkend om te zien hoe verdriet zoveel liefde en verbondenheid kan losmaken. “Jullie mam zou jullie zo eens moeten zien”, zeg ik, in de hoop dat ze dit schouwspel op de een of andere manier nog meekrijgt, waar ze ook mag zijn nu.
> Lees ook: Feiten en fabels over rouwen
Mijn Valentijn
Niet veel later laat ik de familie alleen, in het vertrouwen dat ze mij niet meer ‘nodig’ hebben. En wetende dat het ook ‘fijn’ is om op zo’n verdrietig moment samen te zijn zonder ‘vreemden’. ’s Avonds geef ik mijn eigen Valentijn een extra knuffel, vanuit het volle besef hoe kwetsbaar we als mensen zijn.
* Gedicht: Over de zin van waken, uit het boek Voor bij het einde (2004).
Marieke Schoenmakers is geestelijk verzorger bij Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ). Hiervoor heeft ze vijf jaar in de ouderenzorg gewerkt. In haar blogs deelt ze informatie en ervaringen over wat ze meemaakt. Dat kun je hier lezen.