Vaak wordt gedacht dat een wilsverklaring hetzelfde is als een euthanasieverklaring. Dat is niet zo. En er zijn meer misverstanden rond euthanasie, heeft Frank van de Berg gemerkt. De gepensioneerde huisarts, die zelf de wilsverklaring Zo denk ik erover heeft ingevuld, licht een paar veelvoorkomende misverstanden toe.
Al kan het nog een tijdje duren, voor Charles is het vanzelfsprekend dat zijn leven een keer is afgelopen. Hij vulde de wilsverklaring Zo denk ik erover in, want hij wil zelfbeschikking over zijn levenseinde. “Ik weet nu veel beter waarvoor ik kies.”
Je hebt het vast ook wel eens ervaren. Als je te maken hebt met zorg is goede communicatie cruciaal. Maar hoe doe je dat: beter communiceren voor betere zorg? Deze wetenschappelijke inzichten helpen je op weg.
Goede communicatie is een belangrijk onderdeel van de (palliatieve) zorg. Dat is allang bekend en er is dan ook veel aandacht voor. Toch is een goede afstemming tussen de arts of verpleegkundige en patiënt en naasten niet altijd vanzelfsprekend, weet onderzoeker Marijanne Engel. Ze onderzocht effectieve communicatie tussen zorgverleners, patiënten en naasten.
Al sta je er misschien niet altijd bij stil. Communicatie tussen patiënt en zorgverlener is een belangrijke rode draad in jullie relatie. Het draagt voor een belangrijk deel bij aan goede zorg. Een goede reden om eens onder te loep te nemen of er nog iets te verbeteren valt.
Samen met onderzoekscollega’s van het Erasmus MC en UMC Utrecht onderzocht Marijanne Engel effectieve communicatie tussen patiënt, naaste en zorgverlener in de palliatieve zorg. Marijanne. Dit zijn de belangrijkste inzichten uit haar onderzoek, waar je als zorgverlener ongeacht de setting waar je werkt je voordeel mee kunt doen.
Wees je ervan bewust dat alle communicatie twee kanten heeft. De ene kant is het uitwisselen van informatie, bijvoorbeeld over de diagnose of behandelopties. De andere kant is gericht op het bevorderen van de relatie met de patiënt en naaste en ruimte geven aan emoties.
Als zorgverlener geef je niet alleen informatie. Je krijgt ook informatie van je patiënt. Zij informeren je immers hoe het met ze gaat. Zijn de symptomen verbeterd of verslechterd? Zijn er nieuwe klachten opgetreden?
Veel van het contact is doelgericht en draait om afspraken maken en behandelingen bespreken. Patiënten en naasten stellen aandacht voor het niet-medische deel zeer op prijs. Die affectieve kant van het contact vinden ze erg waardevol. Vraag dus gerust hoe het thuis gaat. Of sta eens stil bij de emotionele kant van het ziek-zijn. En toon hardop begrip als je patiënt slecht nieuws heeft gekregen.
Continuïteit in de zorg is belangrijk voor patiënten. Een centraal aanspreekpunt voor zaken rond de zorg, zoals een casemanager, vinden ze dan ook erg prettig. En als iemand anders de zorg voor hen overneemt, willen patiënten graag weten waar ze terecht kunnen met hun vragen en problemen. Ook al maken ze er geen gebruik van, het idee dat ze bij iemand terecht kunnen als het nodig is, is geruststellend.
De zorg voor patiënten en naasten, zeker bij palliatieve zorg, draait om maatwerk. Timing is alles, dat geldt zeker voor de communicatie met je patiënt. Hoeveel informatie geef je wanneer? Bied een extra gesprek aan, bijvoorbeeld als iemand slecht nieuws heeft gekregen en tijd nodig heeft om dat te verwerken. Door het juiste moment te peilen kun je je patiënt echt helpen.
Misschien ben je je er niet van bewust, maar de (palliatieve) zorg heeft een eigen taalgebruik ontwikkeld waar patiënten en naasten lang niet altijd bekend mee zijn. Hierdoor begrijpen ze niet altijd wat er wordt gezegd. Veel mensen weten niet wat ‘ernstig ziek’ inhoudt of wat wordt bedoeld met comfortabel maken.
Voor naasten geldt dat ze zich vaak niet gezien voelen als partner of kind. Of in de zware rol van mantelzorger. Alleen al dat dit benoemd wordt, doet veel voor ze. Naasten vinden het ook prettig als ze een apart gesprek krijgen aangeboden, zodat ze zich kunnen voorbereiden op wat gaat komen. Als je dat als zorgverlener merkt, kun je ernaar vragen: vindt u het goed om hier alleen over door te praten? Uiteraard moet de patiënt hiermee akkoord gaan.
In dit wachtkamerpakket van samenwerkingspartner Pal voor u vind je uitgebreide informatie over waar je mee te maken krijgt in de laatste levensfase. Ja, hier wil ik meer van weten >>>
Gezondheidscommunicatiedeskundige Annemarie van Bergen volgt al jaren de ontwikkelingen over beter leven met (ernstige) ziekte. Ze schrijft en publiceert erover en helpt hiermee patiënten en naasten keuzes te maken voor een betere kwaliteit van leven. Annemarie is mede-initatiefnemer van Metzorgleven.nl, contentmanager bij Zezz Media en hoofdredacteur van Pal voor u.
Palliatieve zorg is zorg voor als je niet meer beter wordt. Maar hoe kom je aan palliatieve zorg, want in het ziekenhuis is er geen afdeling Palliatieve Zorg? In deze 7 stappen krijg je de palliatieve zorg die je wenst.
Als oud-wijkverpleegkundige verzorgde Barbara haar man Jan vierenhalf jaar met alle kennis en liefde die ze in zich had. In de laatste maanden dat haar man nog leefde, werd ze ondersteund door een VPTZ- vrijwilliger van de palliatieve terminale zorg. Barbara: ‘Het helpt om het vol te houden.’
Als naaste van iemand in de palliatieve fase ben je blij dat er veel aandacht is voor de patiënt. Maar het is ook prettig als iemand eens vraagt: hoe is het nu met jou? In het project Oog voor Naasten werd onderzocht waar naasten behoefte aan hebben, en hoe zorgverleners ook hen kunnen ondersteunen. Zowel voor, tijdens als na het ziekbed van hun dierbare.
Als papa, mama, opa of oma ernstig ziek worden, is dat heel ingrijpend voor de (klein)kinderen. Wat nog niet iedereen weet is dat er speciale begeleiding is voor deze kinderen.
Veerkracht is de kracht om met veranderingen en tegenslag om te gaan. De een beschikt van nature over meer veerkracht dan de ander. Het goede nieuws is dat meer veerkracht iets is dat we allemaal kunnen leren. Hoe je dat doet lees je in de Pal voor u- hulpgids ‘Je veerkracht vergroten’.