Levensvragen kunnen we proberen te omzeilen, maar ingrijpende gebeurtenissen, zoals de coronacrisis, dwingen ons om erbij stil te staan. Veel mensen krijgen dan sterk de behoefte om te gaan schrijven. Hoe kan dat bijdragen aan zingeving? Kan het ons helpen om antwoorden te vinden op onze levensvragen? Een gastblog van Karien Vissers.
Ons leven is plotseling totaal veranderd vanwege de coronacrisis. Dat is confronterend. Het dwingt ons niet alleen anders naar ons werk, maar ook naar onszelf te kijken. De behoefte aan houvast, maar ook naar reflectie neemt toe. Dat is onvermijdelijk, zodra je geconfronteerd wordt met een onverwachte gebeurtenis. En misschien komt ook de behoefte om te gaan schrijven naar boven.
Veel mensen schreven in hun jeugd dagboeken. Vaak stoppen ze er na de puberteit mee. En sommigen blijven naar het papier grijpen. Elke keer weer. Zoals ik, bijna dagelijks. Al jong voelde ik behoefte aan reflectie en het ordenen van mijn gedachten.
Stap achteruit
Al die ‘eigenaardigheden’ die je als mens hebt, kun je al schrijvend naar de oppervlakte brengen. Bespiegelingen, waarin je een stap achteruit zet en de gebeurtenissen en gedachten van een afstand eens rustig gaat bekijken. Soms voel je dat dat dringend nodig is. Dat schrijven je kan ‘redden’.
Verlangen
Schrijven in de breedste zin van het woord. Hoe komt het dat één miljoen mensen een boek willen schrijven? Misschien neemt het aantal nu zelfs toe. Welke behoefte zit er achter het verlangen: Ik wil een boek schrijven? Willen ze dat doen om anderen te helpen? Of willen ze schrijven om meer zingeving te ervaren? En om meer betekenis aan hun leven te geven?
Het leven onderzoeken
Nog altijd komen er verhalen naar boven over de Tweede Wereldoorlog. Zelfhulpboeken zijn onverminderd populair. We kunnen zulke boeken lezen en ze kunnen ons enorm verrijken door de diepe wijsheden, die we erin vinden. Ze kunnen ons helpen om te genezen van traumatische gebeurtenissen. Ze geven ons tegelijk ook een beeld hoe we zelf, al schrijvend, ons leven kunnen onderzoeken en onze innerlijke wijsheid aanboren. Dat soort schrijven laat ons heel direct zingeving ervaren.
Een beter leven
Maar waarom zouden we dat willen? Misschien vanuit een besef dat we dan een beter leven krijgen. Uit onderzoek van Machteld Huber over Positieve Gezondheid blijkt dat zingeving de sterkste gezond makende factor is. Een kernachtig antwoord komt ook van Irvin D. Yalom, psychotherapeut en bekend van boeken als In therapie en Dichter bij het einde, terug naar het begin. Hij zegt: “Zelfkennis leidt tot een beter leven.”
Lange weg
Er is een lange weg nodig om tot zelfkennis te komen, misschien wel een heel leven. Een weg van experimenteren, falen en onszelf motiveren om ons volle potentieel te bereiken. Waar kunnen we aan denken bij vol potentieel? We kunnen ons afvragen: Ben ik een aangenaam mens voor anderen? En als ik alleen bent, kan ik het dan uithouden met mezelf? Of we kunnen ons aan het eind van een dag af en toe de vraag stellen: wanneer heb ik wel en niet geharmonieerd met de mensen om me heen?
Van binnenuit
Wat we nodig hebben, is zelfreflectie. Dat maakt dat je van binnenuit leert werken. Het wordt een manier om jezelf door je leven te gidsen, ook in tijden van crisis. Dat gaat niet van de ene dag op de andere. Je kunt eraan werken door veel te oefenen. Eén ding staat vast: schrijven is een goede manier om jezelf hierin te oefenen. Dat kan in vele vormen, van dagboekschrijven tot meditatief schrijven.
Meditatie
Wat dit ‘oefenen’ nog het dichtst benadert, is meditatie: het trainen en leren beheersen van je geest. Wetenschappers doen veel onderzoek naar de hersenen, maar hersenen zijn niet je geest. We weten nog maar heel weinig over hoe de geest werkt. Het meeste wat we erover weten is door uitgebreid onderzoek over meditatie. Zo weten we dat monniken in een staat kunnen komen, die ze omschrijven als ‘hoger bewustzijn’.
Life changing
Ze concentreren zich op hun ademhaling. Dat is iets eenvoudigs en tegelijkertijd ongelooflijk moeilijk, zoals iedereen weet, die weleens gemediteerd heeft. Bij mediteren is het belangrijkste je concentreren op je ademhaling. Bij (meditatief) schrijven op het luisteren wat je hoort. Niet op iets van buitenaf, maar van binnenuit. Je traint jezelf in het observeren van je eigen geest. Bij beide gaat het erom dat je je concentreert op iets in jezelf. En het meest bijzondere is dat je zo een plek in jezelf kunt leren ontdekken en ontginnen. Een plek waar het altijd vredig is en waarnaar je altijd terug kunt keren. Het kan life changing zijn.
Karien Vissers is schrijftrainer, tekstschrijver en schrijvend communicatieprofessional. Ze heeft zichzelf jarenlang getraind in reflectief schrijven. Ze werkt met de methode Meditatief schrijven (Proprioceptive Writing), waarin ze mensen met en zonder schrijfervaring traint, in online groepen en 1-op-1 sessies. www.karienvissers.nl